Не знаю, чем меня так поразили в свое время стихи Сеспеля. Юные, звенящие стихи, пропитанные любовью к Родине и ко всему человечеству
подробно об этом уже написал Айги, но
они до сих пор поражают меня
стихи
Чăваш чĕлхи
Лбов юлташа хисеплесе
Тĕнчене тасатрĕ ирĕк вут-кăварĕ,
Çут тĕнче çуталчĕ, иртрĕ авалхи.
Тĕттĕмĕ тĕп пулчĕ,
мăшкăл иртсе кайрĕ –
Тин ирĕке тухрăн, тĕп чăваш чĕлхи!
Миçе ĕмĕр витĕр асаппа тухмарăн,
Миçе çичĕ ютăн мăшкăлĕ пулса...
Çапах паттăр юлтăн, вăйна çухатмарăн,
Халь те пулин çивĕч, кăвартан таса.
Йăвăр асапран та, тимĕр сăнчăртан та
Эсĕ парăнмасăр хăтăлтăн пулсан, –
Пулас пурнăçра та çивĕчпе хăватлăх
Ют чĕлхесенчен те кая пулмĕ сан.
Кăмăллă çĕршывăн кăмăллă чĕлхиçĕм!
Иртнĕ хурлăхушăн çитĕ ырлăху:
Хĕрлĕ хĕрнĕ хурçă, çунтаракан çиçĕм,
Вĕри вутлă çулăм эсĕ пулăн ху.
Аслă Атăл урлă, Атăл шывĕ майĕ,
Вăрман витĕр кайĕ мухтавлă яту;
Кĕсле кĕвви саслă янраттарса кайĕ,
Уйăхăн-хĕвелĕн çунĕ хăвату.
Атăл хумĕсенĕн шавланисене те,
Хăвна та ÿстернĕ ват Шупашкара,
Ирĕкле çĕршывăн ырă ирĕкне те
Юрă хывса мухтăн асăнса вара.
Сана шанаканĕ, çакна çыраканĕ
Çĕр айĕнче выртĕ тăлăххăн ун чух,
Хăй çийĕнчи çĕрĕ ăна пусса анĕ,
Сан чапна курмашкăн тăма пулас çук.
Ун çинче чăвашăн чĕлхи чапĕ пулĕ,
Тăпри çинче янрĕ ирĕклĕх юрри, –
Вара вилнĕскерĕ канлĕ-канлĕ выртĕ,
Канлĕ, çăмăл пулĕ çийĕнчи тăпри.
[1920 ç. чÿк]
Шупашкар
перевод
Чувашский язык
Посвящается товарищу Лбову
Навсегда очищен пламенем свободы,
Новый день сияет над моей страной.
Скрылась тьма глухая, пронеслись невзгоды,
Наконец ты волен, наш язык родной!
Сколько мук ты в прошлом и страданий вынес!
Кто тебя в столетьях не терзал, гоня!
Но остался твердым, сохранил доныне
Ты железа силу, чистоту огня.
Если ни насильем, ни цепями время
Не смогло навеки в прах тебя стереть,
То и в новой жизни наравне со всеми
Языками мира будешь ты звенеть.
Сладкая для слуха речь родного края!
Прежних унижений нету и следа.
Сталью накаляясь, молнией сверкая,
Пламенем разящим будешь ты всегда.
По широкой Волге, по волнам-бурунам.
По лесам, долинам ты, язык родной,
Зазвенишь, подобно гуслям златострунным.
Заиграешь разом солнцем и луной.
Ты прославишь в песнях край наш обновленный,
Светлую свободу сердцем возлюбя.
Ты прославишь Волги плеск неугомонный,
Шубашкар, что нежно вынянчил тебя.
Может, не увидит твоего расцвета
Тот, кто с жаркой верой пишет о тебе.
Может, только насыпь, зеленью одета,
Скажет миру где-то о его судьбе.
Но над ним язык наш в славе громкой, новой
Зазвенит в свободных песнях и стихах.
И ему, поэту, от родного слова
Будет легче пуха надмогильный прах.
[Ноябрь 1920]
Чебоксары
Перевод П. Хузангая
и фото остальных, потому что я могу и слегка устал
извиняюсь за горизонталь, дайри сошел с ума
